[Picking Stock: Vài suy nghĩ về lựa chọn cổ phiếu - Phần 2]

[Picking Stock: Vài suy nghĩ về lựa chọn cổ phiếu - Phần 2]

4. Bạn sẽ xử lý thế nào sau khi bạn mua vào cổ phiếu và giá giảm 50% hay giảm tới 80% như case Tesoro của Mohnish Pabrai? Tiếp tục nắm giữ hay bán ra hay thậm chí là mua thêm?

Nếu bạn có triết lý và chiến lược đầu tư rõ ràng, có tư duy mạch lạc trong từng case đầu tư thì bạn sẽ trả lời được câu hỏi này. Ví dụ lý do ban đầu khi bạn mua cổ phiếu là gì? Lý do đó có thay đổi sau khi giá cổ phiếu giảm 50% hay không?

Hãy lấy ví dụ với case Tesoro của Mohnish Pabrai. Tại sao anh lại mua vào ở giá $7.5? Mohnish cho rằng ở mức giá $7.5, rủi ro là rất thấp. Ta hãy tìm hiểu kỹ hơn về hoạt động kinh doanh của Tesoro.
Công ty này sở hữu nhiều nhà máy lọc dầu, và không giống như Việt Nam, không dễ gì để xây dựng được một nhà máy lọc dầu ở Mỹ vì vấn đề môi trường rất ghê. Thuật ngữ NIMBY(Not In My Backyard) hay được dùng để chỉ là không ai muốn có một nhà máy lọc dầu gần khu vực mình sinh sống. Theo Mohnish Pabrai, trong vòng 30 năm qua, không có một nhà máy lọc dầu mới nào được xây dựng thêm tại Mỹ. Vì nguồn cung hạn chế như vậy, các nhà máy lọc dầu ở Mỹ thường có tỷ suất lợi khá tốt. Đó là lý do Tesoro chấp nhận vay nợ để thâu tóm các nhà máy lọc dầu. Đen cho công ty này là sau đó Crack Spread đột nhiên giảm về gần bằng 0 và thị trường nghĩ rằng công ty có thể bị phá sản. Chính lúc đó giá cổ phiếu giảm về $7.5 và Mohnish Pabrai mua vào.

Nguồn cung các nhà máy lọc dầu tại Mỹ là có hạn, trong khi luôn có nhu cầu cho các sản phẩm đầu ra. Do vậy các nhà máy lọc dầu này vẫn có giá trị tốt trên thị trường. Biến động của Crack Spread chỉ là ngắn hạn và khó khăn của Tesoro chỉ là tạm thời. Tới bước đường cùng, Tesoro hoàn toàn có thể bán bớt các nhà máy lọc dầu, trả nợ, và tránh nguy cơ phá sản. Rủi ro thấp chính là như vậy.

Đó là kịch bản xấu(downside), còn kịch bản tốt(upside) thì sao? Hôm nay Crack Spread giảm về 0, ngày mai nó có thể nới rộng và hoạt động kinh doanh của Tesoro có thể khởi sắc trở lại. Nhìn vào tỷ suất lợi nhuận trong quá khứ của các nhà máy lọc dầu thì điều đó hoàn toàn có thể xảy ra. Rủi ro thấp và đầu ra biến động mạnh(low risks and high uncertainty) là “mẫu hình” mà Mohnish Pabrai hay tìm kiếm ở các thương vụ đầu tư.

Túm lại khi giá cổ phiếu giảm 80% về $1.33, những phân tích trên có thay đổi không? Mohnish tiếp tục nắm giữ cổ phiếu nên có lẽ anh không thay đổi các nhận định của mình.

P.S: Những mô hình định giá phức tạp có lẽ sẽ không giúp được chúng ta trong tình huống này. Rơi hoàn cảnh đó, chúng ta có lẽ sẽ càng dễ nghi ngờ tính chính xác trong những model phức tạp mà chúng ta gây dựng trong file excel. Nếu không thể diễn tả một ý tưởng đầu tư bằng văn bản mà phải dùng thêm Excel để diễn tả thì đó có lẽ không phải là một ý tưởng đầu tư tốt. Tôi nhớ Mohnish Pabrai đại ý nói thế. Hehehe.

Quảng cáo: phân tích các case đầu tư như thế này có trong khóa học 100x_Online mà tôi sắp giảng dạy. HiHi.

Sơn Tùng.