Kỹ năng hay may mắn?

Đọc memo của bác Howard Marks, tôi mới biết rằng thành tích đầu tư của bác Masayoshi Son(Softbank) thật khủng, bình quân 44%/năm trong vòng 18 năm qua. Tuy nhiên nhìn kỹ hơn thì thấy có một vấn đề, đó là phần lớn thành công này đến từ 1 khoản đầu tư. 20 triệu đôla Softbank đầu tư vào Alibaba năm 2000 giờ có giá trị 50 tỷ đôla, tăng 2500 lần. Kỹ năng hay may mắn, bác Howard Marks đặt dấu hỏi?

Câu chuyện này làm tôi nhớ tới 3 câu chuyện khác cũng rất thú vị.

1, Quỹ FrontPoint của Steve Eisman, nổi tiếng với thương vụ bán khống “các loại chứng khoán phái sinh từ các khoản cho vay nhà đất dưới chuẩn” trong đại khủng hoảng 2008-2009, biết đến ý tưởng đầu tư này từ một cuộc gọi điện nhầm số.

2, Vào cái ngày mà cụ Sam Walton tới công ty chứng khoán để bàn chuyện IPO(độ năm 1970), cụ Sam tình cờ gặp một người làm việc ở quỹ đầu tư T. Rowe Price. Cụ Sam tự tin đến nỗi khiến cho anh chàng này tin rằng Walmart sẽ rất thành công. Thế là sau khi về công ty, anh chàng này mua một lô lớn cổ phiếu Walmart cho quỹ T. Rowe Price. Quỹ này nắm giữ Walmart trên 10 năm và trở thành ngôi sao sáng trong nghành quản lý quỹ.

3. Xa hơn nữa, quay trở lại thời cụ Ben Graham năm 1948. Trong 20 năm cụ Graham miệt mài với rất nhiều ý tưởng đầu tư và có được tỷ suất sinh lời 20%/năm. Tuy nhiên tổng số lợi nhuận đó lại không bằng số tiền thu được từ một công ty tăng trưởng - GEICO. Ngạc nhiên hơn nữa là số cổ phần GEICO được rao bán nhưng rất nhiều công ty chứng khoán hồi đó không quan tâm nên mới tới lượt cụ Graham. Cụ lại nhất quyết đòi mức giá gần tương đương với giá trị sổ sách, may mà người bán vẫn đồng ý. Thế là quỹ của cụ Graham bỏ ra $712,000(25% danh mục) để mua 50% cổ phần GEICO. Một điều hiếm khi xảy ra vì cụ Graham thường đầu tư không quá 5% vào một thương vụ.

Tuy nhiên giao dịch này không được nhà nước chấp nhận vì có quy định quỹ đầu tư không được sở hữu quá 10% công ty bảo hiểm. Cụ Graham đem GEICO trả lại người bán(gia đình Rhea) nhưng họ không chấp nhận. (Đúng là may vãi chưởng). Thế là ông cụ đành đem số cổ phiếu GEICO chia cho các cổ đông của quỹ Graham-Newman. Một nhà đầu tư sở hữu 100 cổ phiếu Graham-Newman năm 1948 (có giá $11,413) và nắm giữ cổ phiếu GEICO được chia sẽ thu về 1.66 triệu đô năm 1972.

Kỹ năng hay may mắn? Cụ Graham đã từng đặt câu hỏi này trong cuốn nhà đầu tư thông minh. Mấy điều cụ rút ra từ câu chuyện của chính mình là:

1, Có rất nhiều cách để kiếm và giữ tiền trên Phố Wall.

2, Một lần may mắn, hoặc một quyết định cực kỳ thông minh - liệu chúng ta có phân biệt được chúng? - có thể mang lại thành quả lớn hơn công sức cả đời làm việc.

Tuy nhiên, cụ nói, đằng sau một may mắn, hay một quyết định tuyệt vời thường có sự chuẩn bị chu đáo và kỷ luật cao độ. Một người có sự trưởng thành và hiểu biết thì các cơ hội sẽ đến gõ cửa anh ta. Khi đó anh ta phải có phương tiện, có sự phán đoán, và có sự dũng cảm để nắm lấy các cơ hội đó.